หวยนึ่งข้าว

หวยนึ่งข้าว

      ความเป็นมา   จากวิถีชีวิตและความเป็นอยู่อันเรียบง่าย   ของประชาชนชาวภาคตะวันออกเฉียงเหนือ   ที่มีค่านิยมในการรับประทานข้าวเหนียวเป็นอาหารหลัก   อีกทั้งนักคิดค้นหาวิธีการประดิษฐ์   เครื่องมือเครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน   ด้วยการนำเอาวัสดุที่มีในท้องถิ่นราคาถูก   หาได้ง่าย   และใช้ภูมิปัญญา   ที่แฝงไว้ด้วยศิลปะที่น่าทึ่ง   เช่น   ศิลปะการจักสาน   การถักทอ   การปั้น   แกะสลัก   เป็นต้น   ทั้งนี้   การประดิษฐ์เครื่องใช้ต่าง ๆ   นั้นจะมีขั้นตอนต่อเนื่อง   ที่เน้นกระบวนการด้วย

      หวดนึ่งข้าว   ก็เป็นเครื่องใช้ อย่างหนึ่ง   ที่เกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันของชาวบ้านทุกวันจะต้องใช้หวดนึ่งข้าวเป็น ประจำ   การนึ่งข้าวเหนียวด้วยหวดนั้น   นับว่าเป็นวิธีง่ายและสะดวกที่สุด ดังนั้น   หวดนึ่งข้าวจึงเป็นเครื่องใช้   ที่ผู้ผลิตสามารถทำรายได้ให้กับครอบครัว   โดยทำเป็นอาชีพเสริมได้   เพราะนอกจากจะใช้หวดนึ่งข้าวแล้ว   ยังสามารถดัดแปลงหวดเป็นเครื่องใช้อย่างอื่นได้ด้วย   เช่น   ประดิษฐ์เป็นโคมไฟตกแต่งร้าน   ประดิษฐ์เป็นหน้ากากแสดงผีตาโขน   และสิ่งอื่นได้อีกมากมาย

มวยนึ่งข้าว

      

มวยนึ่งข้าว

         สำหรับการใช้งาน เพียงแค่นำข้าวเหนียวแช่น้ำประมาณ 1-3 ชั่วโมง (ขึ้นอยู่กับว่า เป็นข้าวใหม่หรือข้าวเก่า) จากนั้น นำข้าวเหนียวใส่ลงในหวดอัตโนมัติ แล้วนำไปวางลงในหม้อหุงข้าวไฟฟ้า เติมน้ำประมาณ 2 ถ้วยตวง หรือประมาณ 1 ข้อนิ้ว จากนั้นปิดฝา กดปุ่มหุงเหมือนการหุงข้าวสวยในหม้อไฟฟ้าปกติ ประมาณ 20-25 นาที จะได้ข้าวเหนียวที่สุกเสมอกัน และมีกลิ่นหอมไม้ไผ่เหมือนแบบดั้งเดิมด้วย
       
       “การหุงด้วยหม้อไฟฟ้า เป็นระบบปิด ดังนั้น ไอน้ำจะวนเวียนจากทุกทิศทุกทางอยู่ภายในตัวหม้อ ช่วยให้ข้าวเหนียวสุกเสมอกันทั้งหมด โดยไม่ต้องพลิกข้าวไปมาขณะนึ่ง อีกทั้ง ไม่มีการปนเปื้อนจากภายนอก อีกทั้ง คุณสมบัติของไม้ไผ่ ให้กลิ่นหอม และยังช่วยดูดซับความชื้น ทำให้ข้าวเหนียวไม่เปื้อนแฉะ อีกทั้ง เรียงเป็นเม็ดมันวาว” เจ้าของไอเดียเสริม

ภาพวาดฝาผนัง

ภาพวาดฝาผนัง

นอกจากนั้นจิตรกรรมฝาผนังยังเห็นได้จากสถาปัตยกรรมกรีก  แต่ที่ยังเหลืออยู่ทุกวันนี้เกือบหาไม่ได้ ที่มีก็พบทางตอนใต้ของอิตาลีที่เพสตุม ที่มันยาเกรเซีย  ซึ่งเป็นอาณานิคมกรีก จิตรกรรมที่พบเมื่อปี ค.ศ. 1968 ก็อยู่ภายในที่ฝังศพวาดมาตั้งแต่ 470 ปีก่อนคริสต์ศักราชที่เรียกว่า “ที่ฝังศพของนักดำน้ำ” (Tomb of the Diver) ฉากที่วาดมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์มากเพราะเป็นการแสดงให้เห็นถึงชีวิตความเป็นอยู่ของคนสมัยนั้น อีกภาพหนึ่งแสดงให้เห็นคนกลุ่มหนึ่งนอนเอนอย่างพบประสังสรรค์กัน อีกภาพหนึ่งเป็นภาพชายหนุ่มกระโดดลงไปในทะเล

ทอผ้า

ทอผ้า

     ผ้าทอในประเทศไทยแสดงถึง ศิลปะภูมิปัญญาของชุมชน ซึ่งแบ่งประเภทของผ้าทอได้เป็นสองประเภท ตามวัตถุดิบในการทอ และกรรมวิธีในการทอ คือ

               

          ผ้าพื้น ทอโดยการใช้ไหมเส้นพุ่ง และไหมยืนสีเดียวเท่านั้น เช่น ไหมพุ่งเป็นสีเขียว ไหมเส้นยืนเป็นสีทอง ใช้เป็นผ้านุ่ง หรือในโอกาสอื่นๆ

          ผ้าสไบ มีลักษณะคล้ายผ้าขาวม้า ใช้พาดบ่าในงานบวช งานบุญ และงานรื่นเริงต่างๆ

         ผ้าโสร่ง เป็นผ้านุ่งสำหรับผู้ชาย ใช้นุ่งอยู่กับบ้าน หรือใส่ไปในงานพิธีต่างๆ และเป็นผ้าไหว้พ่อ – แม่ ของเจ้าบ่าวเจ้าสาว

        ผ้านุ่ง ใช้นุ่งอยู่กับบ้าน ใช้ในงานพิธี ใช้เป็นผ้าไหว้ในงานแต่งงาน ได้แก่ผ้าพื้น

       ผ้าเก็บ ใช้สำหรับพาดบ่า ไปวัด หรืองานพิธีต่างๆ

กระติ๊บข้าว

กระติ๊บข้าว

ภูมิปัญญา คือ แบบแผนการดำเนินชีวิตที่มีคุณค่า แสดงถึงความเฉลียวฉลาดของบุคคลและสังคมซึ่งได้สั่งสมปฏิบัติสืบต่อกันมา
กระติบข้าวของชาวอีสานเป็นภาชนะเก็บอาหารที่ทางคุณค่ามากด้วยภูมิปัญญา เก็บความร้อนได้ดี ในขณะที่ยอมให้ไอน้ำระเหยออกไปได้ ทำให้ข้าวเหนียวที่บรรจุภายในกระติบไม่แฉะด้วยไอน้ำ ต่างจากกระติกน้ำแข็ง ที่พ่อค้าแม่ค้าข้าวเหนียวส้มตำบางร้านนำมาใช้บรรจุข้าวเหนียวเพื่อรอขายซึ่งจำเป็นต้องใช้ผ้าขาวรองอีกทีก่อนบรรจุข้าวเหนียว แต่เม็ดข้าวที่อยู่รอบขอบกระติกก็ยังแฉะอยู่ดี

           กระติบข้าวเป็นของใช้ประจำบ้านที่ใช้บรรจุข้าวเหนียว ทุกครัวเรือน ทุกพื้นที่ที่รับประทานข้าวเหนียว